Elders in de wereld weten miljarden mensen het al: de plafondventilator is een heel slim apparaat. Als het warm is kun je hiermee op een natuurlijke en goedkope manier een heerlijke verkoeling beleven. Minder bekend is, dat je er ook aanzienlijk geld mee kan besparen. De waaier, of eigenlijk dakwaaier, zoals het apparaat zo mooi in het Afrikaans heet, kan daarbij ook nog eens een heel mooi onderdeel zijn van het interieur: je hebt ze in alle soorten en maten, de één is nog mooier dan de andere.

BesteTip: een plafondventilator is een slimme, goedkope en aangename manier van koelen.

De voordelen van een plafondventilator op een rij

• verlaagt de gevoelstemperatuur tot een (zeer) aangenaam niveau
• op een natuurlijke manier
• kan een sieraad aan je plafond zijn,
• houdt vliegen weg, bijvoorbeeld boven een eettafel
• je hebt veel minder last van muggen door o.a. desoriëntatie
• neemt geen ruimte in beslag op de grond of op tafel zoals een normale ventilator,
• veiliger dan een staande ventilator want je kunt er niet tegenaan stoten,
• met een raam open brengt het frisse lucht van buiten naar binnen
• is ook buiten te gebruiken en
• bespaart 10 tot 30% energie in de winter.

Voordelen ten opzichte van een airco

• goedkoop in aanschaf,
• is zeer zuinig, in tegenstelling tot de energie slurpende airco
• je hebt geen onderhoud nodig,
• bovenstaande punten betekenen dat je in 10 jaar tijd aan een airco zomaar € 1500 kwijt kunt zijn,
• een plafondventilator is zeer stil: veel stiller dan een tafelventilator of een airco,
• werkt sneller: een plafondventilator koelt meteen,
• je hoeft je ramen niet dicht te houden zoals bij de airco maar kunt gewoon frisse buitenlucht door je huis laten stromen.

Voordelen als je al een airco hebt

• als je al een airco hebt, kun je hem uitzetten en zo veel geld besparen vanwege de hoge energiekosten die gepaard gaan met het gebruik van dit koelsysteem, naast de eerder genoemde voordelen,
• als  je je airco wilt gebruiken om de luchtvochtigheid te verlagen, kun je in plaats daarvan een luchtontvochtiger gebruiken en zo toch nog genieten van de talloze voordelen van een plafondventilator,
• als je om één of andere reden toch graag je airco wilt blijven gebruiken dan is het gebruik van een plafondventilator zeer aantrekkelijk door de besparing die het oplevert: hoe sneller je de waaier laat draaien, hoe zachter je de airco kunt zetten.

Werking

Een ventilator werkt zo goed, dat veel mensen denken, dat dit apparaat de temperatuur daadwerkelijk verlaagt. Ze laten de waaier draaien, ook als ze in een andere kamer of zelfs niet thuis zijn. De werking is echter persoonsafhankelijk. Anders dan de airco, die via een omweg, namelijk via het koelen van de gehele ruimte inclusief objecten, de mens bereikt, richt de ventilator zich rechtstreeks tot het lichaam. Met het briesje dat de ventilator produceert, wordt de werking het koelsysteem van het lichaam, oftewel de  thermoregulatie van het lichaam, bevorderd.

Thermoregulatie?

Je lichaam maakt om te koelen gebruik van

• evaporatie, namelijk de afkoeling door het verdampen van water op je huid, de warmte daarvoor wordt ontrokken aan je huid,
• conductie, namelijk het afgeven van de warmte van je lichaam aan de omringende lucht,
• convectie, namelijk het in beweging brengen van de lucht, de warme lucht van je lichaam beweegt naar boven en
• radiatie of warmtestraling, namelijk het afgeven van warmte aan koelere objecten in de omgeving zoals meubels en muren.

En daarom doet een beetje wind, bijvoorbeeld van een ventilator, wonderen. Goed beschouwd is de slimme werking van de plafondventilator dus niet de verdienste van dit apparaat maar werkt de waaier alleen maar zo subliem vanwege de buitengewoon geavanceerde werking van het menselijk lichaam.

Welke ventilator?

• Het formaat dat je kunt gebruiken is afhankelijke van de grootte van de ruimte. Te groot is niet erg.
• In bepaalde ruimtes heb je meerdere ventilatoren nodig om de gehele ruimte te bereiken.
• Met een tijdklok (timer) hoef je als je slaapt met een ventilator deze niet uit te zetten als je het koud krijgt. Soms kun je ook een bepaalde temperatuur instellen waarbij de waaier automatisch stopt met draaien.
• Je kunt ook kiezen voor extra energiezuinige waaier die op de hoogste stand bijvoorbeeld maar 30 watt verbruikt en toch niet inboet aan effectiviteit.
• Het is fijn kopen bij een winkel die je vertrouwt, met duidelijke informatie en een bereikbare en behulpzame klantenservice.
• De montage kun je overlaten aan een vakvrouw of -man maar is ook prima zelf te doen. Het moeilijkste van de montage is misschien wel, dat het er niet gemakkelijk uit ziet, terwijl dat het wel is.  Verder is het wel fijn (en gezellig) om het samen met iemand te doen.

Hoe de liefde is ontstaan

Mijn liefde voor de plafondventilator is ontstaan in de tropen. Komend via de 45 graden in de woestijn van het Midden-Oosten in de 30 graden van het Verre Oosten voel je al heel snel: de hoogte van de temperatuur zegt niet alles over de warmte. Uit de airco van het vliegveld met een rugzak van 15 kilo op je schouders dringt binnen tien minuten die realiteit letterlijk tot je door in de vorm van vochtige lucht die langzaam doordringt in je kleren en je het zweet doet uitbreken: hier is het warm. Het tropische klimaat krijgt vorm in een klamme deken die je elke zin in beweging ontneemt. Maar dan de aankomst in de kamer van het pension: rugzak af en meteen met je vingers aan de knop bij de deur: 0, 1, 2, zo, stand 3. Vol verwachting kijk je naar de wieken aan het plafond en ja hoor: langzaam zetten de enorme vleugels zich in beweging en hoor je zacht het geluid van een waaier die door de lucht zoeft. Tegelijk ontstaat er uit het niets een briesje dat sterker en sterker wordt tot een wind die je haren laat wapperen. Meteen voel je dat dit dit het kantelmoment is van de dag want er komt een keerpunt in de zich steeds maar verder opbouwende benauwende hitte van je lichaam die geen kant op kan. Meteen voel je de warmte oplossen in het niets; meteen verdwijnt de ergste hitte uit je lichaam als door een wonder. Een kwestie van seconden is het, dat je alle benauwdheid van de reis bent vergeten alsof het er nooit was. Wat een feest! Wat een heerlijkheid! Blij laat je je onder de draaiende wieken met je rug op het bed vallen: alles is goed.

Wonderlijke werking

Dankzij de plafondventilator heb ik nooit last gehad van de warmte tijdens mijn maandenlange verblijf in de tropen. Dankzij de zoevende wieken van deze ventilator kon mijn lichaam in korte tijd en op aangename wijze wennen aan dit vochtige klimaat en had ik bovendien geen last van muggen.

Voor mij was dat nieuw: hoe kan je lichaam nu wennen aan de warmte zonder het warm te hebben? Ik had me nooit gerealiseerd, dat de waaier je lichaam aan het werk zet om je af te koelen. De wind is niet koel, de wind vergemakkelijkt de wijze waarop het lichaam de temperatuur van het lichaam regelt. Je lichaam stelt zich zo in op het nieuwe klimaat maar zonder het zweet over je rug te hoeven voelen stromen.

Muggen?

Muggen houden niet van ventilators en zeker niet van die grote aan het plafond. Muggen zijn namelijk slechte vliegers. Met een beetje wind weten ze al geen raad en geven het op. Bovendien volgen muggen het spoor van je uitgeademde lucht: de kooldioxide is de snelweg van de mug richting je lichaam. De waaier verpest dit feestje van muggen.

De airco als vijand?

Als je in de tropen bent, mijdt je het beste alle airco: die is een vijand van het aangenaam kunnen vertoeven in het land van verblijf, namelijk bijvoorbeeld daar waar de gewone mensen zijn en in de natuur. Elk airco-moment zet je weer een stap terug in het gewenningsproces. En dat niet alleen: het voelt ook onnatuurlijk, het schept afstand met de plek waar je bent.

Al een airco?

Als je al en een luchtkoeling hebt, kun je ‘m natuurlijk gewoon uitzetten maar als je ‘m toch graag wilt gebruiken, kun je toch nog de aanschaf van een of meerdere ventilatoren overwegen. De investering verdien je zo terug. De ventilatoren zorgen ervoor dat airco veel minder hard hoeft te werken en zo bespaar je behoorlijk op je energierekening. Als je alleen een airco gebruikt vanwege de droge lucht die het produceert, is een ontvochtiger in combinatie met een ventilator een aantrekkelijk en voordelig alternatief.

 

 

Meer informatie

Principles of Heat Transfer, artikel Amerikaanse overheid

Cooling of the Human Body, Engelstalige webstek met veel duidelijke informatie over de overdracht van warmte

Aircon turns up the city heat, artikel van Climate News Network

At present, 87% of US households have air conditioning, and the US – which is not one of the warmer nations – uses more electricity to keep cool than all the other countries of the world combined.

“Our work demonstrates one Celsius degree local heating of urban atmospheres in hot and dry cities due to air conditioning use at night time,” said Francisco Salamanca, the report’s lead author. “This increase in outside air temperature in turn results in additional demands for air conditioning.”

Study confirms effect of ceiling fans, onderzoek Architects of Karlsruhe Institute of Technology (KIT)

According to the study, a simple ceiling fan can considerably reduce the number of hours outside of the comfort zone in the building. Compared to air conditioning systems, costs for the installation and operation of fans are much lower.

Ceiling Fan Hacks: Save Big on Energy Use, artikel The Simple Dollar met veel blije reacties:

Love ceiling fans!! Have 5 in the house, and want another. We live in upstate NY, and hardly use the A/C at all. Most people when they come over think we have central air, but the fans work so well…… They are all at least 5 years old and work as if they were installed yesterday.

Zo kun je afkoelen zonder airconditioning, artikel van WikiHow met vele tips

CasaFan Ventilatoren, Duitse internetwinkel

(omdat het lastig is, een goede winkel te vinden op dit gebied, noem ik toch maar deze winkel waar ik twee goede ervaringen mee heb (en verder geen banden)).

Dit bedrijf bestaat al meer dan 25 jaar en verkoopt naast ventilatoren van eigen makelij ook waaiers van bekende merken.

De Duitstalige website (eventueel te vertalen met Google en ook zijn er Engelstalige folders) kan toegankelijker maar met een beetje moeite, vind je er wel alle noodzakelijke informatie.